BASTA! Vroegsignalering en aanpak 12-minners met strafbaar gedrag

• Nut en noodzaak
  
• Wat is BASTA!
  
• Voor wie is het bedoeld?
  
• Hoe verloopt het BASTA! traject?
  
• Wie voert het uit?
  

Nut en noodzaak

De samenleving wil het beste voor kinderen en rust en veiligheid in de openbare ruimte. Wanneer jonge kinderen overlast veroorzaken in de buurt of in aanraking komen met de politie wegens het plegen van delicten is het belangrijk dat ze in een vroeg stadium de juiste hulp krijgen. Uit onderzoek blijkt dat een derde van de kinderen onder de twaalf jaar die delicten plegen een grote kans hebben om het criminele pad op te gaan (Van Domburg, 2010). Kinderen onder de 12 jaar die delicten plegen worden niet strafrechtelijk vervolgd maar krijgen passende hulp vanuit de jeugdhulpverlening. Door vroegtijdig in te haken op signaalgedrag bij het desbetreffende kind, wordt voorkomen dat de 12-minner afglijdt van kwaad naar erger.

Wat is BASTA!?

BASTA! is een theoretisch goed onderbouwde methodiek die een gedragsverandering bij 12-minners met delictgedrag teweeg brengt. Het is bij uitstek een systeemgerichte methode die zich niet alleen op het kind richt maar ook op de ouders, school, buurt en leeftijdgenoten. Wanneer een professional werkt volgens de fasen die beschreven staan in de methodiek BASTA! en werkt met de interventies uit de instrumentenkast dan heeft hij speciale deskundigheid tot zijn beschikking om vroegtijdig, kinderen met strafbaar gedrag te signaleren en hen van het criminele pad af te houden. BASTA! werkt nadrukkelijk met het risicotaxatie instrument: EARL (Early Assessment Risk List). De EARL brengt de risicofactoren in beeld die een versterkende werking kunnen hebben bij het ontstaan van jeugdcrimineel gedrag. Daarnaast brengt de EARL de beschermende factoren in beeld, die juist een preventieve invloed kunnen hebben. Hiermee kan het risico op het ontstaan van jeugdcrimineel gedrag snel en betrouwbaar worden getaxeerd. Belangrijk, want een juiste beoordeling is essentieel om passende hulp aan ouders en kind te geven. Vaak is het versterken van de pedagogische vaardigheden van de ouders al voldoende om ervoor te zorgen dat het kind niet recidiveert. BASTA! is een digitaal uitgevoerde methodiek. De professional werkt via zijn tablet of laptop en komt na taxatie met de EARL via keuzemenu´s bij de best toepasbare interventies met het oog op de gewenste gedragsverandering in alle domeinen rond het kind.

De methodiek BASTA! heeft primair tot doel: 

• Het voorkomen dat kinderen (met signaalgedrag) jonger dan 12 jaar delicten plegen
• Het terugdringen van recidive onder kinderen (met delictgedrag) jonger dan 12 jaar 

Deze doelen zijn bereikt wanneer: 

• de opvoedvaardigheden van de opvoeder(s) zijn versterkt; 
• de handelingsalternatieven van kinderen zijn vergroot; 
• aanbod vanuit de school, buurt en sociale contacten zijn benut. 

Secundaire doelen zijn:

• Zorgsignalen bij 12-minners kinderen zijn vroegtijdig gesignaleerd zodat passende intensieve jeugdhulp gerealiseerd kan worden. 
• De veiligheid in het publieke domein is vergroot.

Voor wie is het bedoeld?

BASTA! is bedoeld voor alle kinderen jonger dan 12 jaar met delict- of signaalgedrag. Delictgedrag omvat handelingen en/ of gedragingen die normaal gesproken zouden leiden tot een proces-verbaal als het kind 12 jaar of ouder zou zijn. Signaalgedrag omvat of handelingen/gedragingen die weliswaar in strikte zin niet strafbaar zijn, maar toch worden beschouwd als zeer ongewenst. Het betreft een vorm van ‘pre-delictgedrag’. Hierbij gaat het om kinderen die deel uitmaken van hinderlijke en/of overlast gevende groepen, kinderen die spijbelen, of kinderen die meerdere malen als betrokkene/ getuige in het politiesysteem staan gemeld. Factoren die bijdragen aan het delict- of signaalgedrag liggen zelden alleen bij het kind maar ook altijd bij ouders en de verdere omgeving van een kind. BASTA! richt zich daarom ook op de context van het kind:

• Ouders of verzorgers
• School
• Buurt (of omgeving: leeftijdsgenootjes, jeugd- en buurtwerk, (sport-)vereniging, politie)

Waar wordt BASTA! gestart?

Daar waar de melding wordt gedaan, begint het traject. Waar dit gebeurt hangt sterk af van de sociale infrastructuur zoals die in een gemeente is georganiseerd. Gestart wordt bijvoorbeeld:

• In het politiebureau; wanneer een melding binnenkomt (meestal bij Veilig Thuis) dat er contact is geweest tussen een agent en een 12-minner wegens het plegen van een delict of wegens het vertonen van signaalgedrag (aansluitend bij het instrument van de politie: PRO KID).
• Op een school in de buurt of op een vrijetijdsclub die rechtstreeks melding maken bij de BASTA! medewerker wegens signaalgedrag of gepleegd delictgedrag van een 12-minner.
• In het sociaal wijknetwerk of jeugdteam, waar signaal- en/of delictgedrag van een 12-minner is gemeld door professionals uit de wijk

Na een eerste screening van deze melding (eventueel uitgevoerd binnen het wijkteam) gaat de professional die met BASTA! werkt binnen 48 uur naar het gezin van het kind toe. Er wordt een eerste contact gelegd en er wordt gestart met het toepassen van de EARL risicotaxatie speciaal voor 12-minners. BASTA! biedt na de EARL-taxatie ofwel zelf begeleiding of zoekt beter passende hulp.

Wie voert het uit?

BASTA! wordt uitgevoerd door professionals die werken in de wijk zoals het sociale wijkteam, buurtwerk, jeugdhulp,, afhankelijk van hoe dit in gemeenten is georganiseerd. De volgende eisen worden aan het profiel van de professional gesteld.

contactformulier